การจัดฟันเด็ก จะดีกว่าการจัดฟันในตอนโตอย่างไร

[siritidaphon]

การจัดฟันเด็ก จะดีกว่าการจัดฟันในตอนโตอย่างไร

การจัดฟันในเด็ก หรือที่เรียกว่า การจัดฟันระยะที่ 1 (Phase 1 Orthodontics) หรือ การจัดฟันแบบป้องกันและแก้ไขตั้งแต่เนิ่นๆ (Interceptive Orthodontics) มีข้อดีและข้อได้เปรียบหลายประการเมื่อเทียบกับการรอจัดฟันในตอนโตเป็นผู้ใหญ่ค่ะ โดยหลักๆ แล้วจะใช้ประโยชน์จากช่วงที่ร่างกายเด็กกำลังมีการเจริญเติบโต

นี่คือเหตุผลที่การจัดฟันในเด็กมักจะดีกว่าการจัดฟันในตอนโต:

1. ควบคุมและปรับการเจริญเติบโตของขากรรไกรได้ (Growth Modification)
ข้อได้เปรียบที่สำคัญที่สุด: ในวัยเด็ก กระดูกขากรรไกรยังอยู่ในช่วงของการเจริญเติบโตและพัฒนา ทำให้ทันตแพทย์สามารถใช้เครื่องมือจัดฟันเพื่อชี้นำ (guide) หรือปรับทิศทางการเจริญเติบโตของขากรรไกรได้ เช่น หากเด็กมีขากรรไกรบนแคบเกินไป หรือขากรรไกรล่างยื่น/ถอยผิดปกติ การจัดฟันตั้งแต่เด็กสามารถขยายขากรรไกร หรือกระตุ้น/ยับยั้งการเจริญเติบโตของขากรรไกรให้สมดุลได้ง่ายและเป็นธรรมชาติกว่า

ลดความจำเป็นในการผ่าตัดขากรรไกร: ในผู้ใหญ่ที่การเจริญเติบโตของกระดูกหยุดแล้ว ปัญหาขากรรไกรที่ไม่สมดุลอย่างรุนแรงอาจจำเป็นต้องแก้ไขด้วยการผ่าตัดขากรรไกร ซึ่งเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและใช้เวลานาน แต่ในเด็กมักจะสามารถหลีกเลี่ยงการผ่าตัดได้

2. สร้างพื้นที่ให้ฟันแท้ขึ้นได้อย่างเหมาะสม (Space Management)
ป้องกันฟันซ้อนเก/ฟันคุด: เมื่อเด็กมีปัญหาการหลุดของฟันน้ำนมก่อนกำหนด หรือมีช่องว่างไม่เพียงพอสำหรับฟันแท้ที่จะขึ้น การจัดฟันเด็กสามารถใช้เครื่องมือกันฟันล้ม (Space Maintainer) หรือขยายพื้นที่ เพื่อให้ฟันแท้สามารถขึ้นมาในตำแหน่งที่ถูกต้องได้ ลดโอกาสการเกิดฟันซ้อนเกอย่างรุนแรง หรือฟันคุด

ลดโอกาสการถอนฟันแท้: การมีพื้นที่เพียงพอตั้งแต่แรกจะช่วยลดความจำเป็นในการถอนฟันแท้ในอนาคตเพื่อสร้างช่องว่าง


3. แก้ไขปัญหาการสบฟันที่ซับซ้อนได้ง่ายกว่า
ฟันสบคร่อม (Crossbite): การแก้ไขฟันสบคร่อมทั้งฟันหน้าและฟันหลังในวัยเด็กทำได้ง่ายกว่าและมีประสิทธิภาพมากกว่า เนื่องจากขากรรไกรยังสามารถปรับเปลี่ยนได้

ฟันสบเปิด (Open Bite) หรือฟันยื่น (Protrusion): มักเกิดจากพฤติกรรมดูดนิ้ว ดูดจุกนมหลอก หรือลิ้นดุนฟัน การแก้ไขพฤติกรรมเหล่านี้ตั้งแต่เนิ่นๆ พร้อมกับการจัดฟัน จะช่วยให้ฟันกลับมาสบกันได้ดีขึ้น


4. ฟันเคลื่อนที่ได้เร็วกว่าและเจ็บปวดน้อยกว่า
กระบวนการปรับโครงสร้างกระดูก: ในวัยเด็ก กระบวนการสร้างและสลายกระดูก (Bone remodeling) เกิดขึ้นได้เร็วกว่าผู้ใหญ่ ทำให้ฟันสามารถเคลื่อนที่ไปยังตำแหน่งที่ต้องการได้เร็วกว่า

ความรู้สึกเจ็บปวด: เนื่องจากฟันเคลื่อนที่ได้ง่ายกว่า จึงไม่จำเป็นต้องใช้แรงดึงมากเท่าผู้ใหญ่ ทำให้เด็กมีอาการเจ็บปวดหรือรู้สึกไม่สบายตัวน้อยกว่า


5. แก้ไขพฤติกรรมที่ไม่ดี (Habit Correction)
การดูดนิ้ว การดูดจุกนมหลอก หรือการเอาลิ้นดุนฟัน หากทำต่อเนื่องนานๆ จะส่งผลเสียต่อการเรียงตัวของฟันและการเจริญเติบโตของขากรรไกร การจัดฟันเด็กสามารถช่วยแก้ไขหรือเลิกพฤติกรรมเหล่านี้ได้ ก่อนที่จะส่งผลเสียถาวร


6. ลดความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บของฟันหน้า
เด็กที่มีฟันหน้าบนยื่นออกมามาก (Overjet) มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดการบาดเจ็บหรือฟันแตกหักจากการพลัดตกหกล้ม หรืออุบัติเหตุ การจัดฟันเพื่อดึงฟันหน้าเข้าที่สามารถลดความเสี่ยงนี้ได้


7. เสริมสร้างสุขภาพช่องปากโดยรวม
การแก้ไขปัญหาฟันซ้อนเกหรือการสบฟันที่ผิดปกติ จะช่วยให้เด็กสามารถแปรงฟันและทำความสะอาดช่องปากได้ทั่วถึงมากขึ้น ลดความเสี่ยงในการเกิดฟันผุและโรคเหงือกในระยะยาว


8. เพิ่มความมั่นใจและบุคลิกภาพ
การมีฟันที่เรียงตัวสวยงามและรอยยิ้มที่มั่นใจตั้งแต่เด็ก ช่วยเสริมสร้างบุคลิกภาพและความมั่นใจให้เด็ก ไม่ถูกเพื่อนล้อเลียน และมีพัฒนาการทางด้านจิตใจที่ดี

สรุปคือ การจัดฟันในเด็กมักมีลักษณะเป็นการ "จัดฟันเชิงป้องกัน" หรือ "จัดฟันเพื่อแก้ไขปัญหาโครงสร้าง" ในขณะที่ร่างกายยังมีการเจริญเติบโต ซึ่งจะช่วยให้การรักษาในระยะยาวง่ายขึ้น มีประสิทธิภาพมากขึ้น และบางครั้งอาจหลีกเลี่ยงการรักษาที่ซับซ้อนและมีค่าใช้จ่ายสูงเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ได้ อย่างไรก็ตาม การตัดสินใจจัดฟันในเด็กควรปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินความเหมาะสมเป็นรายบุคคลค่ะ